1 januari 2024 treedt de nieuwe Omgevingswet in werking. Hierin krijgt de term ‘zorgplicht’ een prominente rol.
In de nieuwe regels wordt de zorgplicht nog verdeeld in twee onderdelen. Het gaat om de algemene en de specifieke zorgplicht.
Algemene zorgplicht
De algemene zorgplicht wordt gezien als een stok achter de deur voor gevallen waarvoor geen specifieke zorgplicht regels staan omschreven. Deze algemene zorgplicht geldt voor iedereen die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat zijn activiteit nadelige gevolgen voor de fysieke leefomgeving kan hebben, verplicht is deze gevolgen te voorkomen, dan wel te beperken of ongedaan te maken.
Het gaat hier om alle zaken die onder de omgevingswet vallen. Daarmee gaat de zorgplicht verder dan op dit moment omdat dit nu alleen staat omschreven in de milieuwetgeving.
Specifieke zorgplicht
De specifieke zorgplicht gaat verder in op de algemene zorgplicht en zijn gericht op specifieke activiteiten en daarvoor worden concretere regels opgesteld.
Het Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving) kent specifieke zorgplichten voor bouwwerkinstallaties, bestaande bouwwerken, brandveilig gebruik van bouwwerken en bouw- en sloopwerkzaamheden.
Het bevoegd gezag kan de verplichting nader concretiseren door middel van een maatwerkvoorschrift. Specifieke zorgplichten kunnen ook worden overgenomen in het omgevingsplan, de waterschapsverordening en de omgevingsverordening.
Voor wie is de zorgplicht?
Voor iedereen die een bouwwerk gebruikt of laat gebruiken, en weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat als gevolg van dat gebruik een gevaarlijke situatie kan ontstaan.
Hierdoor ligt er dus een zwaardere taak bij de
vastgoedbeheerders. Deze kunnen in dienst zijn van de gebouweigenaar of gebruiker of worden ingehuurd door één van deze partijen omdat ze zelf niet de kennis of capaciteit hebben om deze specialistische taken uit te voeren.
Omdat de wet omschrijft dat iedereen die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat de activiteit nadelige gevolgen voor de fysieke leefomgeving kan hebben dus verantwoordelijk is een goede afstemming tussen de beheerder en de gebruiker cruciaal. Er kan dus niet simpel verwezen worden naar een contractuele verdeling van de verantwoordelijkheden, maar beide partijen moeten elkaar dus ook informeren bij het vermoeden dat iets een nadelig gevolg kan hebben door iets niet of niet juist uit te voeren.
Voorbeeld
Als voorbeeld hieronder artikel 2.6 uit de Bbl.
Art. 2.6 (specifieke zorgplicht: bouwwerkinstallatie)(nieuwbouw)
(Woonfunctie, Bijeenkomstfunctie, Celfunctie, Gezondheidszorgfunctie, Industriefunctie, Kantoorfunctie, Logiesfunctie, Onderwijsfunctie, Sportfunctie, Winkelfunctie, Overige gebruiksfunctie, Bouwwerk geen gebouw zijnde)
De eigenaar van het bouwwerk of degene die uit anderen hoofde bevoegd is tot het treffen van voorzieningen aan dat bouwwerk draagt er zorg voor dat een krachtens de wet aanwezige bouwwerkinstallatie:
- functioneert in overeenstemming met de op die installatie van toepassing zijnde regels;
- adequaat wordt beheerd, onderhouden en gecontroleerd; en
- zodanig wordt gebruikt dat geen gevaar voor de gezondheid of de veiligheid ontstaat of voortduurt.
Handhaving
De handhaving van deze zorgplichten is makkelijker dan nu omdat deze straks, in tegenstelling tot nu, staan omschreven in de wet. Hierdoor is het mogelijk deze bestuursrechtelijk, privaatrechtelijk en strafrechtelijk te vervolgen indien noodzakelijk.
Wat kan de Vastgoeddatabank hierin betekenen?
Om overzicht te houden in alle wettelijke, zorgplichtige en wenselijke regels hebben wij de W&R tool opgenomen in onze databank. Hierin krijgt u in één keer overzicht in alle W&R regels die van toepassing zijn op uw pand(en) en portefeuille. Ook geeft het systeem aan wanneer wat gaat verlopen en stuurt maandelijks hierover een overzicht toe. Tot slot kan ook de verantwoordelijkheid bij de eigenaar of huurder worden vastgelegd.
Naast de automatische monitoring van het systeem houden wij ook alle regels bij en ondersteunen we gebouweigenaren en beheerders bij het kaderen van alle regels.
